Her anahtar her kapıyı açmaz.
Lider, hangi kapıda hangi anahtarı kullanacağını iyi bilmelidir.
Günümüz toplumlarında bazı entellektüeller tarafından eleştirilse de örgütler ve toplumlar etkili liderlere ihtiyaç duyarlar ve etkili liderler etrafında toplanırlar. Bireyin toplumla (örgütle) ilişkileri ve toplumun başka topluluklarla ilişkileri bunu kısmen zarurete dönüştürmektedir.
Moderniteyi ve medeniyeti reddedemeyen ve bir şekilde modernleşen ve medenileşen her birey, yaşamının bir yerlerinde liderlik yapmış olabileceği gibi bir liderden etkilenmiş de olabilir. Liderlerin etkisi karizma ile ifade edilirken karizmaya kaynaklık eden potansiyeller takipçilerin insiyatifindedir. Doğu toplumları liderin karizmasını gücünde ararken batı toplumları demokratlık ve uzlaşmacılığında arayabilmektedir. Örgütlerdeki liderin karizmasına kaynaklık eden potansiyeller, karizmanın örgüte ve takipçilere maliyetiyle de ilgilidir. Konumuz doğrudan karizma değil ancak karizma olmadan liderlikten söz etmenin imkansızlığı malumunuzdur.
Bu metinde dinamik liderlerin karizma kaynağı olarak benimsedikleri temel değerleri ele alacağız. Liderin karizmasının önemli bir parçası olan temel değerleri, dinamik liderlik modeline göre yorumlayacağız. Dinamik liderlik modeli enneagram kişilik tiplerinin liderlik stilletiyle ilişkisinden ortaya çıkan yeni nesil liderlik yaklaşımıdır. Dinamik liderlik modeli, çağdaş liderlik kuramlarını Enneagram kişilik dinamikleriyle yorumlayan amprik bir önermedir.
Kişilik öncelikle bizim temel mizaç özelliklerimiz tarafından yordanan, daha sonra ise çevrenin etkisi ile mizaçlarımıza giydirilmiş bir kıyafete dönüşen kopmlike bir yapıdır. Kişilik aynı zamanda bireyin sosyal ve profesyonel yaşamında varlığını sürdürme, kendini ifade etme ve sosyal katılımını düzenleme tarzıdır.
Mizacın kişilik üzerindeki en önemli etkisi bireyin gerçeklik algısını çarptırması ve algıya verilecek cevabı belirlemesindeki kararlı etkisidir. Mizaçların tesiriyle oluşmuş kişilik tarzımız bizim özel yaşamda olduğu gibi profesyonel yaşamda da ortaya koyduğumuz görünümdür.
Kişiliğimizin liderlik süreçlerindeki etkisi kişiliğin temel değerleri tarafından belirlenir. Bu değerlerin bir kısmı çevreden ve eğitimle edinilse de bireyin doğuştan getirdiği mizaç özellikleri kalıcı ve kararlı etkiye sahiptir.
Dinamik liderlik stillerinin liderlik süreçlerindeki temel değerleri enneagram kişilik tarzlarını tarafından güdülenmektedir. Bu değerler liderlik stillerinin temel karizma kaynağı olduğu gibi aynı zamanda liderin karizmasını sınırlandıran birer fonksiyon da icra etmektedir. Zira kişilik tarzımız temel bir değere bağlanırken diğer değerleri genelde ihmal ederek karizmasını sınırlandırmış hatta yer yer zayıflatmış olur.
Aşağıda dinamik liderlerin temel değerlerine değineceğiz. Liderlik tarzınızla temel değerinizi ne kadar çok vurguladığınızı içsel olarak gözlemleyebilirsiniz. Aynı zamanda diğer stillerin temel değerlerini de ne kadar ihmal ettiğinizi de gözlemlemeniz mümkün.
Unutulmamalıdır ki karizmanızı büyütmek istiyorsanız aşağıdaki dokuz liderlik stilindeki temel değerlerden hepsini liderlik süreçlerinde kullanmanız gerekir. Zira takipçilerinizin her biri bu karizma kaynağı değerlerin birinden daha fazla etkilenmektedir.
Ayrıca biliyorsunuz her anahtar her kapıyı açmaz. Bu değerleri kullanırken hem kendinizi hem de çevrenize liderlik yaptığınızı unutmamalısınız. Bilmelisiniz ki dinamik liderliğe göre değerler benliğin temel ihtiyacı ve liderin temel vurgusudur. Liderlik stillerinin temel değerleri lider için en etkili karizma öğretmenleridir. Bu güne kadar hangi değeri benimsemiş olursanız olun, bundan sonra karizmanızı büyütecek 9 temel değer, 9 temel anahtar kullanmanızı bekliyor.
DLM Stil 1 Prensipli Liderler: Yüksek standartlar
DLM Stil 2 Hizmetkar Liderler: Teşvik ile yönetim
DLM Stil 3 Girişimsel Liderler: İş bitirmek
DLM Stil 4 Dönüşümsel Liderler: Yaratıcılık
DLM Stil 5 Stratejik Liderler: Uzmanlık
DLM Stil 6 Etkileşimsel Liderler: İşbirliği
DLM Stil 7 Vizyoner Liderler: Coşku
DLM Stil 8 Otoriter Lideler: Etkili Güç
DLM Stil 9 Güçlendirici Liderler: Kapsayıcılık
Dr. Abdurrahman Subaş:
Eğitim ve Yönetim Bilimci. Dinamik Liderlik Modeli Tasarımcısı.
18.08.2019.